ప్రాథమిక సంరక్షణలో నాణ్యత అందరికి ప్రవేశం

నైరూప్య

భారతదేశంలో ఆరోగ్యం మరియు ఆరోగ్యకరమైన పర్యావరణ హక్కు: ఆరోగ్యం మరియు పర్యావరణం యొక్క పరిస్థితి మరియు ఆర్థిక, సామాజిక మరియు సాంస్కృతిక హక్కుల క్రింద దాని పట్ల ప్రధాన రాష్ట్ర బాధ్యతలు

లహరి చక్రవర్తి*

ఆరోగ్యం అనేది ప్రతి మనిషికి ఆందోళన కలిగించే ముఖ్యమైన అంశం. సమాజంతో ఒక వ్యక్తి యొక్క పరస్పర చర్య, పని చేసే సామర్థ్యం మరియు పౌర ప్రమేయం దానిపై ఆధారపడి మంచి జీవితాన్ని కలిగి ఉండటానికి ఆరోగ్యంగా ఉండటం చాలా ముఖ్యం. ఇది చాలా ముఖ్యమైన అంశం, అందువల్ల దీనికి ఆరోగ్య హక్కు ద్వారా చట్టపరమైన హక్కు ఇవ్వబడింది, ఇది అనేక అంతర్జాతీయ మరియు దేశీయ చట్టపరమైన ఫ్రేమ్‌వర్క్‌లలో ఉంది. ప్రజల ఆరోగ్యం క్షీణించడానికి ప్రధాన కారణం పర్యావరణ కారకాలు మరియు వారు నివసించే పర్యావరణ పరిస్థితులు. మానవ హక్కులు మరియు పర్యావరణ పరిరక్షణ తరచుగా మానవ హక్కుల సంస్థల ఎజెండాలో ముఖ్యమైన అంశాలుగా కనిపిస్తాయి. ఐక్యరాజ్యసమితి, మరియు మానవ హక్కుల ఒప్పంద సంస్థలు, పర్యావరణం మరియు మానవ హక్కుల పరిధి ప్రత్యేకించి ఆర్థిక, సామాజిక మరియు సాంస్కృతిక హక్కుల (ESCR) నెరవేర్పు మధ్య అంతర్గత సంబంధాన్ని గుర్తిస్తాయి. పర్యావరణ హాని యొక్క ప్రభావాన్ని పరిగణనలోకి తీసుకున్నప్పుడు, ESCR కమిటీ ద్వారా తరచుగా ప్రసంగించబడిన మానవ హక్కు అనేది శారీరక మరియు మానసిక ఆరోగ్యానికి అత్యున్నత స్థాయిని పొందే హక్కు. ఈ పేపర్ భారతదేశంలో ఆరోగ్య హక్కు మరియు ఆరోగ్యకరమైన పర్యావరణ హక్కు మధ్య సంబంధాన్ని విశ్లేషిస్తుంది. భారతదేశం యొక్క ఆరోగ్య సంరక్షణ అవస్థాపన మరింత పటిష్టంగా ఉండవచ్చు మరియు ఆరోగ్య సమస్యలు భారీగా ఉన్నాయి మరియు మరింత ప్రాముఖ్యతను పొందవలసి ఉంటుంది. అంతేకాకుండా, కాలుష్యం, వేగవంతమైన పట్టణీకరణ, అటవీ నిర్మూలన మరియు పారిశ్రామికీకరణ వంటి బహుళ సహకారాల కారణంగా పర్యావరణ పరిస్థితులు ఆరోగ్యానికి హాని కలిగిస్తాయి. విస్తృతమైన పేదరికం మరియు స్వచ్ఛమైన తాగునీరు, పారిశుద్ధ్యం, ఆరోగ్య సంరక్షణ లేకపోవడం మరియు ఉద్భవిస్తున్న పారిశ్రామిక కాలుష్య సమస్యలు వంటి ప్రజా మౌలిక సదుపాయాల యొక్క తీవ్రమైన కొరత కారణంగా ప్రజారోగ్యంపై ఈ సహకారుల ప్రభావం మరింత తీవ్రమవుతుంది. ఆర్థిక, సామాజిక మరియు సాంస్కృతిక హక్కులపై అంతర్జాతీయ ఒప్పందం (ICESCR) ఆర్టికల్ 12లో ఆరోగ్య హక్కు మరియు ఆరోగ్యకరమైన వాతావరణం రెండింటినీ కలిగి ఉంది. ఈ ఒడంబడికపై సంతకం చేసిన వ్యక్తిగా, భారతదేశాన్ని గౌరవించడం, రక్షించడం మరియు నెరవేర్చడం వంటి బాధ్యతలకు కట్టుబడి ఉంది. ఆరోగ్య హక్కులు మరియు దాని పౌరులకు ఆరోగ్యకరమైన వాతావరణం. భారతదేశంలోని పరిస్థితులపై దృష్టి సారించి, ఈ పేపర్‌కు సమాధానం ఇవ్వడానికి ఉద్దేశించిన ప్రధాన ప్రశ్న ఏమిటంటే, భారతదేశంలోని పర్యావరణ పరిస్థితి భారతదేశంలో నివసించే ప్రజల ఆరోగ్య పరిస్థితులకు గణనీయంగా దోహదపడుతుందని పరిగణనలోకి తీసుకుంటే, రాష్ట్రం తన బాధ్యతలకు కట్టుబడి ఉందా అనే ప్రశ్న తలెత్తుతుంది. లేకపోతే, అది ఎక్కడ లోపించింది మరియు దాని గురించి ఏమి చేయవచ్చు?