ఆలియానాజ్, మోహిత్ కుమార్, అంకిత శర్మ, దీపక్ టియోటియా, సిసిర్ నంది మరియు మృదుల సక్సేనా
ఆడ ఎడెసెజిప్టి మరియు అనోఫిలిస్ గాంబియా దోమలు అనేక పరాన్నజీవులు మరియు భయంకరమైన వైరల్ వ్యాధులను ప్రసారం చేయడానికి బాధ్యత వహించే జీవ వాహకాలు. ప్రధాన లక్ష్యం ఎసిటైల్ కోలినెస్టరేస్ (ACHE) 1 పరాన్నజీవి ప్రసారం కోసం ఎంజైమ్. అనాఫిలిస్ గాంబియా మలేరియా పరాన్నజీవికి కారణమైన AgAChE1 ఎంజైమ్ను కలిగి ఉంటుంది, అయితే Aedesaegypti డెంగ్యూ, పసుపు జ్వరం, జికా మరియు చికున్గున్యా వైరస్లను ఆరోగ్యకరమైన వ్యక్తులకు ఇంజెక్ట్ చేసే AaAChE1 ఎంజైమ్ను కలిగి ఉంటుంది. ఈ వెక్టర్ ద్వారా సంక్రమించే అంటువ్యాధులు ఇప్పుడు ప్రజలలో పెద్ద ముప్పుగా మారాయి. అటవీ నిర్మూలన మరియు గ్లోబల్ వార్మింగ్ వాతావరణంలో తీవ్రమైన మార్పుకు కారణం కావచ్చు, దీని వలన వెక్టర్ ద్వారా సంక్రమించే వ్యాధి ప్రపంచవ్యాప్తంగా తిరిగి ఉద్భవించవచ్చు. దోమల వెక్టర్ నియంత్రణ చాలా మంది ప్రాణాలను కాపాడుతుంది. ప్రపంచ ఆరోగ్య సంస్థ (WHO) సిఫార్సు చేసిన క్లోరినేటెడ్ హైడ్రోకార్బన్లు, ఆర్గానోఫాస్ఫేట్లు, కార్బమేట్స్ మరియు పైరెథ్రాయిడ్లు వంటి క్రిమిసంహారకాలను ఉపయోగించడం దోమల వెక్టర్ను చంపే యంత్రాంగాలలో ఒకటి. ఇవి ఎసిటైల్ కోలినెస్టరేస్ ఎంజైమ్ యొక్క సమయోజనీయ నిరోధకాలు మరియు వాటి చేరడం జల జంతువులు మరియు మానవులతో సహా లక్ష్యం కాని వాటికి ఎకోటాక్సిసిటీని ఉత్పత్తి చేస్తుంది. నాన్ కోవాలెంట్ ఫెనాక్సియాసెటమైడ్-ఆధారిత ఇన్హిబిటర్లు వెక్టర్ ట్రాన్స్మిషన్కు కారణమైన ఎసిటైల్ కోలినెస్టేరేస్ను ప్రత్యేకంగా లక్ష్యంగా చేసుకోగలవని చూపబడింది. అందువల్ల, అత్యంత చురుకైన లిగాండ్ల రూపకల్పనకు బాధ్యత వహించే ఈ నిరోధకాల యొక్క కీలకమైన లక్షణాలను అంచనా వేయడానికి ఫినాక్సియాసెటమైడ్-ఆధారిత సమ్మేళనాలపై లిగాండ్ ఆధారిత క్వాంటిటేటివ్ స్ట్రక్చర్-యాక్టివిటీ రిలేషన్షిప్ (QSAR) మోడలింగ్ ద్వారా ACHE1 లక్ష్యాన్ని అన్వేషించే ప్రయత్నం జరిగింది.